बेळगाव | १४ जुलै २०२५
बेळगाव जिल्ह्याच्या विभागणीचा मुद्दा दिवसेंदिवस अधिक गुंतागुंतीचा होत चालला आहे. जिल्ह्यातील विविध तालुके आणि स्थानिक नेत्यांकडून वेगवेगळ्या मागण्या पुढे आल्याने प्रशासन व राज्य सरकारसमोर मोठे आव्हान उभे ठाकले आहे.
जरी चिकोडीला जिल्हा दर्जा देण्याबाबत एकंदर सहमती दिसून येत असली, तरी गोकाक तालुक्यातील गटांनी आक्षेप घेत गोकाकलाच प्राधान्य द्यावे, अशी जोरदार मागणी केली आहे. गोकाक जिल्ह्याची मागणी मागील तीन दशकांपासून सुरू आहे आणि ती आता अधिक जोमाने पुढे नेली जात आहे. त्यामुळे केवळ दोन विभागांऐवजी बेळगाव जिल्ह्याचे त्रिभाजन करावे, अशी चर्चा सध्या रंगत आहे.
बैलहोंगल तालुक्यानेही स्वतःच्या जिल्ह्याची मागणी ठामपणे मांडली आहे. सध्या बेळगाव जिल्ह्यात तीन प्रशासकीय उपविभाग — बेळगाव, चिकोडी आणि बैलहोंगल — असून, त्या अनुषंगाने या तिन्ही उपविभागांना स्वतंत्र जिल्ह्याचा दर्जा देण्याची मागणी जोर धरत आहे.
या पार्श्वभूमीवर आता अथणी तालुका देखील जिल्हा बनविण्याच्या मागणीसाठी पुढे आला आहे. दोन महिन्यांपूर्वी माजी उपमुख्यमंत्री आणि विद्यमान आमदार लक्ष्मण सवदी यांनी अथणीला स्वतंत्र जिल्ह्याचा दर्जा देण्याची, तसेच विजयपूर व बेळगाव जिल्ह्यातील काही तालुके एकत्र करून नव्याने ‘अथणी जिल्हा’ तयार करण्याची मागणी केली होती.
या मागणीला पुढे नेत माजी आमदार महेश कुमठल्ली यांनी नुकतेच म्हटले की, “अथणीला स्वतंत्र जिल्हा करा, अन्यथा त्याला विजयपूर जिल्ह्यात विलीन करा.” त्यांच्या या विधानामुळे संपूर्ण विभागणीच्या चर्चेत आणखी गोंधळ निर्माण झाला आहे.
या घडामोडींवर जिल्ह्याचे पालकमंत्री सतीश जारकीहोळी म्हणाले, “हा विषय सध्या प्राथमिक टप्प्यात आहे. सविस्तर चर्चा करण्यास अजून वेळ आहे.” कुमथल्लींच्या विधानावर भाष्य करताना जारकीहोळी म्हणाले, “अनेक तालुके शेजारच्या जिल्ह्यांजवळ आहेत. जसे अथणी विजयपूरजवळ आहे, तसंच बैलहोंगल आणि कित्तूर धारवाड सीमेलगत आहेत आणि रामदुर्ग बागलकोटजवळ आहे. प्रत्येकाला स्वतःच्या भागासाठी मागणी करण्याचा अधिकार आहे.”
दरम्यान, मुख्यमंत्री सिद्धरामय्या यांनी यापूर्वी स्पष्ट केले होते की, जिल्हा विभागणीचा विषय सध्या केवळ बेळगावपुरता मर्यादित असून, स्थानिक आमदारांशी चर्चा करूनच निर्णय घेतला जाईल.
राज्यसभेचे खासदार इरण्णा कडाडी यांनी मागील आठवड्यात सरकारला इशारा दिला की, “विभागणीचा निर्णय ३१ डिसेंबरपूर्वी घ्यावा लागेल, कारण लवकरच केंद्र सरकार जनगणनेच्या पार्श्वभूमीवर पुढील दोन वर्षांसाठी ग्राम, तालुका व जिल्हा सीमारेषांमध्ये कोणतेही बदल न करण्याची अधिसूचना काढणार आहे.”
बेळगाव जिल्हा सध्या कर्नाटकातील सर्वात मोठा जिल्हा असून यामध्ये १५ तालुके, १८ विधानसभा मतदारसंघ, आणि तीन लोकसभा मतदारसंघांचा समावेश (चिकोडी, बेळगाव आणि कारवारचा अंश) आहे.
जिल्ह्याचे विभाजन प्रशासनिकदृष्ट्या आवश्यक मानले जात असले तरी, कोणत्या तालुक्याला जिल्हा दर्जा द्यायचा यावरून राजकीय व सामाजिक स्तरावर मतभेद वाढत चालले आहेत.
✍️ संपादकीय टिप:
बेळगाव जिल्ह्याची योग्य विभागणी ही केवळ राजकीय नव्हे तर सामाजिक समतोलासाठी गरजेची आहे. चिकोडी, गोकाक, बैलहोंगल व अथणी यांची मागणी योग्य नियोजनाअंती विचारात घेतली जावी, अन्यथा असंतोष उफाळण्याची शक्यता आहे.
